Podatek cukrowy

Hasło „podatek” każdorazowo budzi niepokój wśród przedsiębiorców, szczególnie jeśli dotyka ich rodzimej branży, w ramach której na co dzień funkcjonują. Wraz z nadejściem 1 stycznia 2021 roku w życie weszła opłata podwyższająca ceny produktów zawierających cukier oraz słodzik. Dotychczas krążyły liczne nieprawdziwe informacje o tym, że podatek ten dotyczyć będzie czekolady, ciast czy cukierków. Pojawiały się liczne zdjęcia i memy czekolad z hasłami dotyczącymi Urzędów Skarbowych lub podatków. Opłata nazwana podatkiem cukrowym została wprowadzona przez ustawodawcę jako wyraz troski dla prozdrowotnych zachowań konsumenckich. Miała stać się narzędziem w walce z nadwagą, uzależnieniem od słodyczy oraz sposobem na zmotywowanie do polepszenia nawyków żywieniowych, szczególnie młodej części naszego społeczeństwa.

Czego dotyczy podatek cukrowy 

Ustawodawca, wprowadzając dodatkowe opłaty, w tym wspomnianą wcześniej cukrową objął nimi napoje, które w swoim składzie zawierają mono-, di- oraz oligosacharydy, a także guaranę, kofeinę lub taurynę. Jako dodatkowa opłata – podatek cukrowy – uderza więc głownie w napoje słodzone i gazowane takie jak oranżady, cole, napoje energetyczne. Z grupy dotkniętej tą opłatą wyjęci zostali producenci soków, których zawartość cukru w napoju jest nie wyższa niż 1/5 składu oraz wynosi mniej niż 5 g na 100 ml.

Wysokość podatku cukrowego 

Podatek cukrowy wyliczany jest na każdy jeden litr napoju i składa się z dwóch elementów – pierwszym jest kwota stała, a drugim zmienna. Kwota stała to 0,50 zł dla zawartości cukru bądź innej substancji słodzącej, mniejszej lub równej 5g w przeliczeniu na każde 100 ml napoju. Wartość zmienna wynosi 0,05 zł na każdy dodatkowy 1g cukru w przeliczeniu na 100 ml. Co więcej, w przypadku napojów zawierających substancje energetyzujące takie jak tauryna lub bardzo popularna kofeina opłata wynosi 0,10 zł na każdy litr napoju. Dla każdego odbiorcy początkowo kwoty wyrażone w ułamkach złotego nie stanowią powodu do niepokoju, jednak rzeczywistość jest zupełnie inna.

Skutki wprowadzenia podatku cukrowego: gwałtowny wzrost cen w sklepach

Pierwszy tydzień 2021 roku pokazał już klientom sklepów wielką różnicę w cenie dotychczas kupowanych produktów. W popularnym markecie spożywczym cena najczęściej kupowanego gazowanego napoju Coca-cola wzrosła prawie o połowę. Do 31 grudnia 2020 r. za 1,75 l tego napoju klient płacił średnio 4,35 zł, obecnie jest to 6,29 zł. Podobnie „od-słodzona” wersja tego napoju, o obniżonej zawartości cukru, również podrożała o ponad 1/3 ceny.

Opłata podatku cukrowego to obowiązek i należy pamiętać, że nieuiszczenie jej w terminie wiąże się z nałożeniem przez Naczelnika Urzędu Skarbowego tzw. opłaty sankcyjnej.

Kto zapłaci podatek cukrowy 

Ustawa wskazuje, że obowiązek zapłaty podatku cukrowego spoczywa na podmiocie, który sprzedaje napoje do punktów ich dalszej sprzedaży indywidualnej. Obowiązek ten spoczywa również na podmiocie, który jest producentem takich napojów, firmą, która nabywa owe napoje w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów. Podobnie opłatę musi uiścić podmiot, który zamawia od producenta napoje podlegające opłacie. Każdy z wymienionych powyżej ma obowiązek comiesięcznego rozliczenia z podatku z właściwym urzędem.

Gdzie trafi podatek cukrowy 

Opłata od zawartości cukru w napojach zasili w 96,5% Narodowy Fundusz Zdrowia, zaś pozostałe 3,5% zasili dochód budżetu państwa. NFZ deklaruje, że cała zebrana w ten sposób kwota zostanie przekazana na rzecz działań edukacyjnych i profilaktycznych, których celem jest poprawa świadomości i poszerzenie wiedzy o chorobach przewlekłych związanych z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, szczególnie z otyłością. Opłaty za napoje alkoholowe oraz kary finansowe zasilą zaś budżety w równych częściach NFZ oraz gmin, na terenie których prowadzona jest sprzedaż.