Kreatywny potencjał Twojej firmy. Jak go wykorzystać w pracy?

Żadna cukiernia ani piekarnia nie może funkcjonować bez dążenia do nieustannego rozwoju i tworzenia nowej jakości. Zmiany dotyczą zarówno miejsc koncentracji biznesu, sposobów poruszania się na rynku, technologii oraz organizacji firmy. W każdym z tych obszarów aktywność przejawia sam właściciel, korzystając również z potencjału pracowników. Bez tej synergii dynamika rozwoju będzie słaba. W czasach, gdy rynek jest trudny i pełen wyzwań, ta współpraca musi być silna, a firma powinna wykorzystywać cały swój potencjał. 

Prowadzenie spotkań generujących kreatywne pomysły i rozwiązania 

Leszek Truskolawski, właściciel Zakładu Cukierniczego „u Lecha” w Łapach, prezes Stowarzyszenia Cukierników, Karmelarzy i Lodziarzy Rzeczypospolitej Polskiej podkreśla, że pobudzanie kreatywności potencjału pracowników jest bardzo ważne w rozwiązywaniu problemów, na przykład w poszukiwaniu możliwości zmniejszania kosztów produkcji czy sprzedaży. – W zakładach cukierniczych, szczególnie w przypadku tworzenia oferty produktowej oraz opracowywania strategii jej sprzedaży, ważna jest kreatywność i pomysłowość pracowników. Do tego procesu zaliczam: wymyślenie koncepcji produktu, opracowanie technologii wytwarzania, sposobu pakowania i prezentacji w punkcie sprzedaży oraz inne działania promocyjne – wiele osób jest w to zaangażowanych i każda z nich może pozytywnie wpłynąć na osiągane wyniki – dodaje. 

Rozpocznij proces 

Po stronie szefa leży mobilizowanie pracowników do pracy twórczej. Wielkość skali, w której to zaangażowanie nastąpi, zależy od wielu czynników: nastawienia szefa (przekonanie o tym, że pracownicy potrafią), umiejętności motywowania (ciasto z Twojego przepisu nazwiemy Twoim imieniem – „placek Jadzi”) i zachęcania („Z pewnością sobie poradzicie. Niejedno rozwiązanie wnieśliście do firmy”). To szef jest katalizatorem zmian. Często nie musi sam przeprowadzać zmiany, wystarczy, że uruchomi działania pracowników. 

– W każdym przypadku bardzo ważna jest atmosfera – stworzenie sprzyjającego klimatu dla otwartej rozmowy i chęci dzielenia się pomysłami. Chociaż nie każdy pomysł będzie trafiony, to ważne, by pracownik czuł, że warto się angażować. Oprócz grupowych spotkań warto także rozmawiać indywidualnie z pracownikami, chwalić zaangażowanie i dostosowywać zadania do potencjału pracownika, by nie zanudzić zbyt aktywnego i nie speszyć nieśmiałego – przekonuje Leszek Truskolawski. 

Kreatywne pomysły w firmie - zastosowania praktyczne 

W ramach wspomagania pracy swojego zespołu szef może również podpowiedzieć narzędzia wspomagające pracę kreatywną lub osobiście poprowadzić warsztat pracy twórczej. W jaki praktyczny sposób można wykorzystać takie metody? 

– Przykładowo, tworząc ofertę produktową można stosować różne sposoby pracy twórczej. Najważniejszym i pierwszym krokiem jest zgromadzenie pomysłów na nową ofertę. Tutaj można skorzystać z różnych źródeł: mogą to być inspiracje pracowników z podróży/wizyty w innych cukierniach, z prasy/internetu/książek, ale również może to być sam surowiec, do którego należy znaleźć zastosowanie lub nietypowy pomysł klienta albo „stary” produkt, który wymaga zmiany. Kolejnym etapem jest dyskusja nad jednym lub kilkoma pomysłami czyli „burza mózgów”. W efekcie takich dyskusji można otrzymać sporo ciekawych pomysłów, a przede wszystkim też od razu zastanowić się nad ewentualnymi trudnościami i sposobami ich pokonania w dalszym procesie tworzenia oferty. Ale nawet odrzucone wstępnie pomysły powinny być zachowane i zapisane w specjalnym katalogu – w przyszłości mogą przydać się. Po określeniu już konkretnych pomysłów, wyznaczone osoby kontynuują działania i w zależności od potrzeb w różnych gronach są one konsultowane, omawiane… Przykładowo, próbne wypieki są próbowane i oceniane przez „ekspertów” – czyli pracowników z całej firmy oraz stałych klientów, którzy za pośrednictwem naszych ekspedientek także przekazują nam ważne wskazówki do dalszych działań… Podobnie dzieje się w przypadku dalszych elementów związanych z tworzeniem i wprowadzaniem nowej oferty produktowej – kontynuuje pan Leszek. 

Przyszłością branży jest kreatywność i dobra jakość. Ta pierwsza jest ściśle związana z umiejętnością wykorzystania potencjału tkwiącego w zespole. Szef, nagradzając postawy kreatywne, daje jasny sygnał zachęcający do powtarzania ich. Pracownicy wpływając na bezpośrednie otoczenie w pracy mają poczucie sprawczości i rozwijają się. Zdaniem Leszka Truskolawskiego takie działania: Odkrywają i pobudzają potencjał pracowników. Pozwalają na przełamanie rutyny w ich działaniach i na nieszablonowe spojrzenie na firmę. Zwiększa się zaangażowanie pracowników, a przede wszystkich ich zadowolenie z pracy i identyfikacja z firmą. A to przekłada się na efektywność ich pracy, dzięki czemu firma tylko zyskuje. 

Jak być kreatywnym? Narzędzia wspomagające pracę kreatywną zespołu 

Burza mózgów 

To warsztat mający na celu znalezienie jak największej liczby pomysłów powiązanych z tematem, którego dotyczy. Istotą tej metody jest oddzielenie czasu poświęconego na generowanie pomysłów od ich oceny. Stąd w jej realizacji możemy powiedzieć o trzech fazach: 

• Przygotowanie do pracy 

• Kreowanie pomysłów 

• Ocena i wybór tych najlepszych. 

• Zasady przeprowadzania. 

Przed przeprowadzeniem burzy mózgów precyzujemy temat, określamy cel naszych działań i co chcemy uzyskać, zbieramy informacje związane z tematem oraz wybieramy zespół, z którym będziemy pracowali. Wyznaczamy czas i miejsce.  

Grupowe generowanie pomysłów

Czas trwania – 10-15 minut. Najlepiej od 5 do 8 osób. Jedna osoba będzie prowadziła warsztat – zapisuje pomysły na tablicy, tak, jak są podawane. Zachęca uczestników pytając “Co jeszcze?”, “O co można to rozszerzyć?”, “Jakie inne pomysły macie?”. Zasada – brak oceny i krytyki wobec pomysłów. Nie ma własności pomysłów (“to mój pomysł”). Ta część może być powtórzona po chwili odpoczynku i odejścia od tematu. 

Ocena i wybór pomysłów

Przed oceną wybieramy jej kryteria. Następnie przeprowadzamy ocenę pomysłów. Mogą tutaj pomóc techniki takie jak technika Gerbiera, technika 0-10 czy technika ABC3 (rangowania). 

Fiszki Crawforda 

Ta technika nastawiona jest na pracę indywidualną. Praca również odbywa się w trzech lub czterech etapach. Przygotowanie wygląda podobnie jak w klasycznej burzy mózgów, natomiast kolejne etapy nieco się od niej różnią: 

• Przygotowanie do pracy. 

• Generowanie pomysłów. 

• Pogrupowanie pomysłów. 

• Ocena oraz wybór. 

Możliwe jest również dalsze uzupełnienie listy pracą grupową.  

Zasady przeprowadzania 

Przed przeprowadzeniem metody precyzujemy temat, określamy cel naszych działań, zbieramy informacje związane z tematem oraz wybieramy zespół, z którym będziemy pracowali. Wyznaczamy czas i miejsce. Przygotowujemy bloczki nieprzylepnych karteczek (np. 83×83 mm). 

Indywidualne generowanie pomysłów 

W tej metodzie generowanie pomysłów odbywa się indywidualnie. Uczestnicy warsztatu pracują na swoich karteczkach. Zasadą jest “jeden pomysł – jedna kartka” – ułatwi to późniejszą grupową selekcję pomysłów. Możliwa jest praca w cyklach po 5-6 minut, z jedną minutą przerwy. 

Grupowanie pomysłów i stworzenie listy propozycji 

Zbieramy kartki w jedno miejsce – korzystne może być wykorzystanie dużego stołu. Następuje grupowanie pomysłów. Eliminujemy powtarzające się pomysły po pozostawieniu jednej kartki reprezentującej dane rozwiązanie. W ten sposób powstaje ostateczna lista. 

Ocena i wybór pomysłów 

Przed oceną wybieramy kryteria oceny i przeprowadzamy ocenę pomysłów. Mogą tutaj pomóc techniki rangowania. 

Metody De Bono 

Jak sugeruje nazwa techniki składa się ona z wielu metod. Na potrzeby artykułu wybraliśmy pięć pozwalających na lepsze naświetlenie pomysłów powstających w ramach opracowywania rozwiązań. W ramach tych technik zadajemy pytania. 

Przykładowe pytania w technice: 

ZWI – jakie są Zalety pomysłu, jakie są Wady i co w nim jest Interesujące? 

ZOS – Zbadaj Obie Strony pomysłu. Zastanów się również – co o tym pomyśli klient? 

ZNB – na co w naszym pomyśle występuje Zgoda, na co Niezgoda, a co jest Bez znaczenia? 

SiN – jakie mogą być Skutki i Następstwa (wszystkie i dla wszystkich zainteresowanych stron) wprowadzenia danego rozwiązania? 

IPW – jakie są Inne Punkty Widzenia dla tego pomysłu? 

Każda z opisanych powyżej technik pozwoli Wam uchronić się przed przyjmowaniem nieprzemyślanych rozwiązań czy decyzji, a także pobudzi potencjał twórczy Waszego zespołu. 

Jarosław Ropiejko