Umowa o pracę i umowy cywilnoprawne

W dzisiejszych czasach panuje pełna dowolność w zakresie wyboru typu umowy łączącej zatrudniającego z zatrudnionym, wykonawcy z zamawiającym, w różnym miejscu, różnych godzinach. Praca może być świadczona zarówno na podstawie umowy o pracę, na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło. Dodatkowo spotykamy ponadto kontrakty menadżerskie oraz umowy agencyjne. Jednak każda z tych form – z punktu widzenia każdej ze stron – ma zarówno wady i zalety. Różnice pomiędzy ich typami pozwalają na dokonanie wyboru najkorzystniejszej. Konieczne jest rozważenie co jest najważniejsze w danej pracy, jakie mamy możliwości i czego oczekujemy. Warto więc znać najpopularniejsze, aby dokonać właściwego dla nas samych wyboru spośród nich – umowy o pracę, zlecenia i o dzieło.

Najbardziej preferowana jest umowa o pracę

Jedna z najbardziej pożądanych przez pracownika form zatrudnienia, gdyż kojarzona jest głównie ze stabilizacją, warunkiem ciągłości zatrudnienia, gwarancją świadczeń socjalnych i przywilejów z tym związanych. Z punktu widzenia formalno-prawnego umowa o pracę to zgodne oświadczenie stron, na mocy którego zatrudniony świadczy na rzecz pracodawcy określoną pracę, w zamian za co otrzymuje umówione wynagrodzenie. Dodatkowo pracownik ma gwarantowaną płacę minimalną, płatny urlop, wynagrodzenie za okres choroby, a pracodawca jest zobowiązany do pokrywania częściowych kosztów składek ubezpieczenia społecznego. Umowa o pracę to również jasne zasady zawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, które są obarczone odgórnie wyznaczonymi okresami czasu, aby zapewnić obu stronom komfort – pracodawcy zapewnić czas na poszukiwanie nowego pracownika, a pracownikowi czas na poszukiwanie nowego miejsca pracy. Słusznie jednak umowa o pracę jest pożądana głównie przez zatrudnianych, gdyż z ich punktu widzenia ma wiele pozytywów – jest przewidywalna, zapewnia świadczenia socjalne, staje się podstawą do korzystania ze wsparcia.

Umowa zlecenie - często wykorzystywana ze względu na jej elastyczność i prostotę zawierania

Najpopularniejsza w obecnych czasach forma umowy dla zatrudnienia to właśnie umowa zlecenie. Jest mniej sformalizowana niż umowa o pracę, daje więcej możliwości dla stron. Jej przedmiotem jest usługa wykonywana przez określony w umowie czas. Celem tej umowy jest świadczenie usługi, działania w sposób staranny i dokładny, gdyż jej celem nie jest rezultat – co wymaga podkreślenia, gdyż staje się to podstawową różnicą między umową zlecenia a umową o dzieło. Umowę zlecenia cechuje przede wszystkim swoboda w działaniu i organizowaniu zleconej pracy, brak stosunku podlegania pod kogoś czy sztywnych godzin jej wykonania.  W przypadku tej formy – jeśli strony ustalą, że jest ona za wynagrodzeniem – wymagana jest minimalna stawka godzinowa, choć może być nieodpłatna. W tym przypadku nie ma urlopów. Umowa zlecenie co do zasady podlega oskładkowaniu składkami ZUS do momentu przekroczenia wysokości miesięcznego przychodu ze wszystkich tytułów do ubezpieczenia oraz może być wypowiedziana w dowolnym momencie.

Umowa o dzieło

Zwana inaczej umową rezultatu. W tym przypadku strony – zamawiający i wykonawca – uzgadniają konkretne, posiadające określone cechy dzieło, za które wykonawcy przysługuje ustalone wynagrodzenie. Wynagrodzenie to nie jest objęte jakąkolwiek wartością minimalną, zaś strony mogą ustalić je dowolnie. Umowa ta nie jest oskładkowana i tym samym nie stanowi tytułu do ubezpieczenia.

Najważniejsze wady i zalety umów

PRACODAWCA

PRACOWNIK

UoP, UZ, UD – co wybrać?  

Każda ze wskazanych form posiada szereg zalet oraz liczne wady. W zależności od sytuacji w jakiej się znajduje, strona powinna przed dokonaniem wyboru określić priorytety w kontekście zawieranej umowy. Dość często za wyborem przemawia wyższy, obrany przez stronę cel. Przykładowo dla osoby starającej się o kredyt hipoteczny czy też rodzica z dzieckiem najlepszym wyborem będzie umowa o pracę. Dla pracodawcy poszukującego obsługi recepcji umowa zlecenia dla studenta, a dla freelancera czy modelki umowa o dzieło. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, który typ jest najlepszy – konieczne jest dokonanie subiektywnej oceny.